Wycena służebności

Służebność gruntowa jest prawem związanym z własnością nieruchomości, stanowiącym jej część składową. Może ona powstać na podstawie orzeczenia sądu, zasiedzenia, decyzji administracyjnej (np. w drodze wywłaszczenia) i w drodze umowy. Wycena służebności służy między innymi: ustaleniu wartości danej nieruchomości, ustaleniu wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości (przebieg gazociągu, wodociągu itp.), ustaleniu wysokości podatku od darowizny i spadku, naliczeniu opłat cywilno-prawnych, podziałowi majątku. Najczęściej występującą służebnością gruntową jest służebność przejazdu i przechodu.

Ponadto rozróżniamy służebności:

• służebność drogi koniecznej - jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należącej do tej nieruchomości budynków gospodarczych, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej;
• służebność przeprowadzenia mediów oraz przesyłu mediów - polega na tym, że przedsiębiorca może mieć prawo do korzystania z cudzej nieruchomości w zakresie potrzebnym do przesyłania tzw. mediów (dotyczy to np. posadowienia słupów elektrycznych, rurociągów, gazociągów itp.). Zarówno przedsiębiorca, jak i właściciel gruntu, w braku porozumienia co do zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, mogą żądać sądowego ustanowienia służebności przesyłu. Za ustanowienie służebności właściciel nieruchomości może żądać wynagrodzenia;
• służebność osobistą - obciążenie nieruchomości tylko na rzecz osoby fizycznej prawem, którego treść odpowiada treści służebności gruntowej. Obejmuje np.: prawo dożywotniego zamieszkiwania a także prawo zbioru owoców, połowu ryb wydobywania żwiru, prawo korzystania z drogi dojazdowej gdy uprawnioną jest określona osoba fizyczna.

W celu dokonania wyceny potrzebne są dokumenty, których rodzaj zależy oczywiście od tego, jaką służebność będziemy chcieli wyceniać. Najczęściej jednak wycena służebności związana jest z następującymi formalnościami:

• aktualny wypis z rejestru gruntów,
• aktualna informacja o przeznaczeniu nieruchomości,
• akt notarialny,
• mapa ewidencyjna,
• inne dokumenty dotyczące przeznaczenia i stanu nieruchomości oraz zakresu służebności.